Sunday 8 October 2017

આચાર અને વિચાર


       વષોઁ પેહલાં એક વાર એક કુતરો ફરતાં ફરતાં એક કાચનાં મહેલમાં ઘુસી જાય છે. અંદર જઈને જુવે છે તો એને દરેક જગ્યાએ પોતના જેવું જ એક પ્રતિબિંબ દરેક કાચમાં દેખાય છે. કુતરો સમજી નથી શકતો કે આ એનું પોતાનું પ્રતિબિંબ છે, અને એને એ દરેક પ્રતિબિંબ એક જીવંત કુતરો લાગે છે. એને એ દરેક પ્રતિબિંબ સામે જોઇ જાણે એમ લાગે છે કે એ બધાં જ તેને ઘુરી રહ્યા છે અને મારવા આવી રહ્યા છે, અને હ​વે તેની પર હુમલો કરી દેશે. પછી તો શુ કુતરો ક્યાય સુધી એ બધા કાચ સામે ભસતો રહ્યો ને માથા પછાડતો રહ્યો. પ્રતિબિંબમાં રહેલાં કુતરા પણ ભસવા લાગ્યા. અંતે એ માથા પછાડી પછાડીને ઘાયલ થઇ ગયો અને ચોકીદાર એ આવી એને બહાર હાંકી દીધો. આ ઘટનાના થોડાં સમય પછી ફરી એક બીજો કુતરો આ શીષમહેલમાં ઘુસી ગયો. આ કુતરાએ પણ પોતાના અનેક પ્રતિબિંબ કાચમાં જોયા. પ્રતિબિંબ જોતાની સાથે જ તેને લાગ્યું કે એ બધાં જ જાણે પ્રેમથી એની તરફ જોઇ રહ્યા છે. આ જોઇ તે પણ બીજા કુતરાઓ તરફ પ્રેમથી પુંછડી પટપટાવા લાગ્યો. સામે કાચમાં રહેલા બધા કુતરાઓ પણ પુંછડી પટપટાવા લાગ્યા. કુતરો ખુશ થઇ ગયો અને મહેલની બહાર નીકળી ગયો. 

      પહેલાં કુતરાનાં મનમાં ખરાબ વિચારો હોવાથી એને બધા જ કુતરામા પણ ખરાબ વિચાર દેખાયા અને પરિણામ સ્વરુપે એણે ઘાયલ અવસ્થામાં ત્યાંથી નાસી જવું પડયું. બીજા કુતરાના મનમાં સારા વિચારો હોવાથી એને બીજા કુતરાઓમાં પણ એ સારા વિચારો દેખાયા. અને પરિણામ સ્વરુપે એ ત્યાંથી પ્રેમથી બહાર જઇ શક્યો. આપણને નાનપણથી જ શીખવાડવામાં આવે છે કે જેવી દ્રષ્ટી તેવી સૃષ્ટી અહી પણ કંઈક આવુ જ બન્યું. ચાલો તો આ વાર્તાના બોધપાઠ સ્વરુપે આવી રહેલા તહેવરો ન​વરાત્રિ અને દિવાળીમાં આપણામાં રહેલી એ ખરાબ દ્રષ્ટીનું રાવણની જેમ દહન કરીને મનમાં સારા ન​વા વિચારોનાં દીવા પ્રગટાવીએ.

Sunday 9 July 2017

મોટાને માન





           આપણને નાનપણથી જ શીખવાડવામાં આવે છે કે આપણાંથી મોટા વ્યક્તિઓને માન આપવું જોઇએ. આની શરૂઆત ઘરથી કરે છે બાળક, ઘરનાં દરેક મોટા વ્યક્તિને માનથી બોલ​વે છે અને આદર આપે છે. બાળક જેમ મોટુ થાય અને શાળાએ જતુ જાય એમ એ આ જ વસ્તુ ટીચર પાસેથી પણ શીખે છે અને શરૂઆત ટીચર અને પ્રિન્સીપાલને માન આપવા જ્યારે તેઓ ક્લાસમાં પ્ર​વેશે ત્યારે ઉભા થઇને કરે છે. અને સમય જતાં આ પ્રેકટીસ બની જાય છે જે એ જીવનનાં દરેક તબક્કે ઉપયોગ કરે છે. આ બધું જ આપણી સંસ્કૃતિનો એક ભાગ છે અને આપણા સંસ્કારમાં છે. જો કોઇ કામ કરવાવાળું પણ હોય તો પણ આપણે એને માસી કે કાકા કહીને બોલાવીએ છીએ. હમણાં એક અજીબ અનુભવ થયો અને એણે મને વિચારતી કરી દીધી છે કે આજે આપણે સમાજથી ડરીને કેટલો ખોટો દેખાડો કરીએ છીએ.




                   મારે મારી ઓફિસમાં પેહલે માળથી ચોથા માળ પર જ​વું હતું તો લિફ્ટની પાસે ઉભી રહી લિફ્ટની રાહ જોઇ રહી હતી. લિફ્ટ ખુલી અને એની અંદર એક કાકા હતાં, એ કાકા મને જોઇને સચેત થઇ ગયા. જ્યારે માણસ એકલું હોય અને અરીસાની સામે હોય તો એ સ્વાભાવિક રીતે એ પોતે પોતાની જાતને અરીસામાં જોવે અને એ સમય પર એ આસપાસની દુનિયાને થોડી વાર માટે ભુલી જાય. એટલે જ તો કેહવાય છે કે અરીસો માણસને પોતાની ઓળખ કરાવે છે. માણસ પોતાની જાતને જ્યારે અરીસામાં જોવે ત્યારે એ હકીકતમાં પોતાની જાતને મળે છે ત્યાં એ કોઇ જ વસ્તુ છુપાવી નથી શકતો. તો એ કાકા જ્યારે લિફ્ટ ખુલી ત્યારે અરીસા તરફ મોઢું રાખીને ઉભા હતાં પણ લિફ્ટ ખુલવાનો અવાજ સાંભળી એ સજાગ થઇ ગયા ને સીધા ફરી ગયા. સીધા ફરતાંની સાથે એમની નજર મારા તરફ પડી ત્યારે મારા હાથમાં લેપટોપ હતું અને હું મારી મીટીંગની તૈયારીમાં લાગેલી હતી. આ જોઇ એ વધારે સજાગ બની ગયા અને પોતાનુ માસ્ક પેહરી લીધું હાથમાં રહેલુ ઝાડું વ્ય​વસ્થિત કરી લીધું. મે આ બધું જોઇ લીધુ અને જોયુ કે એમની ઉંમર ૪૦ ની આસપાસ હશે. મને થયું કે એ મારા કરતા એ ઉંમરમાં ઘણાં મોટા છે તો આ કામ આપણે કરવું જોઇએ કે આપણા વર્તનમાં એમના માટે માન હોવું જોઇએએ કામ એ કરી રહ્યા હતાં અને એનું કારણ માત્ર એટલું જ કે ઓફિસનો હોદ્દો.. પણ સમય કેટલો બદલાઇ ગયો છે, ખાલી ઓફિસમાં એમના કરતા મારો હોદ્દો ઉંચો છે એ માટે થઇને એમને આમ કર્યુ. આપણે હંમેશા દરેક જગ્યાએ 'equality' 'સરખા હોવું' ની વાતો કરીએ છીએ તો આ વાતો અહી કેમ નહિ. જે માન પહેલાં ઉંમર અને અનુભ​વ માટે આપવામાં આવતું હતું એ બદલાઇને ઓફિસના દરજ્જા પ્રમાણે થઇ ગયાં છે. 

             હું હંમેશાથી એવું માનુ છુ કે વ્યકતિને બીજા વ્યકતિ પ્રત્યેની માન અને મર્યાદાને એને પેહરેલાં કપડાંથી ના માપવી જોઇએ. પહેલાંનાં જમાનાની સ્ત્રીઓને ઘુંઘટ રાખવાનું કેહવામાં આવતું હતું અને એટલે સુધી કે પોતાની વાત રજુ કરી શકે એટલી પણ સ્વતંત્ર્તા નતી જે બહુ જ ખોટું હતું અને છે. હું હંમેશા કહું છુ કે બીજા માણસ માટે માન એ વર્તનમાં હોય, ના કે કપડાંમાં (ઘુંઘટપ્રથા - મોટાની સામે માથે ઘુંઘટ રાખવો.). પણ હ​વે એમાં એક ન​વું પણ કે માણસ માટે માન એ ઉંમર અને અનુભ​વમાં હોય, ના કે ઓફિસના દરજ્જાથી. 



--

Thursday 29 June 2017

Why it is Rai and Bachchan both

                 

Why it is Rai and Bachchan both



                  Recently new trend has emerged of having two surname for married women. The trend setter is no one else but our former Miss World Aishwarya Rai. After her marriage she changed her surname from Rai to Rai Bachchan. Initially I did not understood it and honestly I did not even tried to understand it I thought it was just for some swag or something. I have also observed other woman following the same and I thought it's just for fashion. My husband has also asked me the same question if I want to keep both surname while updating my other details of legal documents. At that time I was so enthused so I decided to keep it as my husband's surname. All these was in just after my marriage. 





                 Few months has passed from this incident and I got back to my routine life of college and other things. So you are back to routine life that means you have to use your name at various places. In initial months after marriage I used to use my name and surname which I used before marriage for almost 25 years. Few months have passed and I started facing occasions where some or other person from my in law's family is with me and i have to give or say my name publicly. Many a times I have said my name as previously and I and my husband smiled at each other and I have requested it to change it to my new name with my husband's name and surname. Even when I bought my this website domain asked me for my choice at that time also I chose as the name and surname given by my parents. I thought it's just because I am using this since 25 years that's why adopting is becoming difficult but surprisingly it was not the case. I met one of my nephew in Diwali celebration he is just 4 year old. He has started going to school recently, so to make the conversation easy with him I started asking him questions about school and his friends. Once he was comfortable he himself has started telling me things that what he had learned till now in school. He told me his full name which he learnt in school. He did not take single second to do that. After this, I came home and was thinking about him and his answers and I found the same thing must have been happened to everybody in childhood. 

                  Since childhood your parents are teaching you to accept your name and their surname as your identity.  In the baby starts speaking,  they teach their name and surname to speak as first information and they feel very happy about it that their child has started using his/her official name and surname. So this happened to all children regardless of any gender.  This process is like planting trees,  the roots are made of it so when tree grows the roots become identity to keep that trees to stay strong in any storm. But in female child story is different, she has to either make changes in roots or have to find some all new roots which supports her identity.  Yes,  she has to adopt new surname or sometimes whole new name and surname.  Think about the tree how difficult it would be for it to change the roots or modify it.  The same way girls also feel the same.  You have spend almost 25 years to make that name as your identity and finally when people know you by that name especially career oriented women, it is really difficult to modify that identity which you are carrying since childhood.  

                   I think by keeping two surname helps you to not to change your identity.  It will just add little change. By this way you will be yourself first by saying the same name you used for so long and adding new surname next to it will add some new changes life brought to you. It adds much more value if you don't loose your originality and add something new to it. 

                   The two surname is definitely help you to not to leave your original identity which you got from your parents and new surname will add new life or future identity which you are trying to make in present.  

Tuesday 11 April 2017

અંગ્રેજી માધ્યમ કે ગુજરાતી માધ્યમ


        બાળકને ગુજરાતી માધ્યમમાં ભણાવવુ કે અંગ્રેજી માધ્યમમાં પ્રશ્ર્ન આજકાલ દરેક ઘરનો મહત્વનો પ્રશ્ન બની ગયો છેઆજકાલ દરેક માતાપિતાને એમ હોય છે કે મારું બાળક અંગ્રેજી માધ્યમમાં ભણવું જોઈએ. લોકો એવું માને છે કે આમ કરવાથી તેમનું બાળક આજના જમાનાની સાથે કદમ મિલાવીને ચાલી શકશેતેઓ સમજે છે કે આજના જમાનાની જરૂરિયાત છેચાલો હું તમને એક એવો કિસ્સો કહું કે જે કદાચ પ્રશ્નનો જવાબ હશે




        મારા ઘરની પાસે એક 6-7 વર્ષની બાળકી રહે છેએનું નામ બહુ સુંદર છે "ધ્યાના".  જેવું નામ તેવા ગુણ, સ્વભાવે એકદમ સરળ અને શાંત. એક વખત બન્યું એવું કે એના ટ્યૂશન ટીચરને પૂછવા લાગી કે, "સર honest શબ્દનો મતલબ શું થાય?".  હું સાંભળી ગઇ મને થયું લાવ એને સમજવામાં મદદ કરુંમેં એને કહ્યું કે 'Honesty' એટલે 'પ્રમાણિકતા'. સાંભળીને તરત બોલી હા તો મેં સાંભળ્યું છે, એણે કહ્યું હમણાં થોડા સમય પહેલાં સોસાયટીમાં રમતા રમતા બે છોકરાંઓ નો ઝઘડો થયો હતો અને વત્સલ કેવલને કહી રહ્યો હતો કે તું પ્રમાણિકતાથી વાત કરમેં હકારમાં માથું હલાવ્યુંપણ મારા આશ્ચર્ય સાથે એને જે બીજો પ્રશ્ન પૂછ્યો ને  જાણે હું વિચારતી હતી કે સમજી ગયી હશે ધારણાને ખોટી પાડી દીધી. એણે પૂછ્યું કે પ્રમાણિકતા એટલે શું?!! ત્યાં એની બાજુમાં બેઠેલા જૈનમએ તરત વાબઆપ્યો કે તને યાદ છે પેલો વત્સલ જેનો હમણાં થોડા સમય પહેલાં મારી સાથે ઝગડો થયો હતો  ત્યારે કહેતો હતો કે જૈનમ તું પ્રમાણિકતાથી વાત કર. મને બે મિનિટ માટે તો ના સમજાયું કે હું શું કહું બાળકોને.  
      હું જૈનમ અને ધ્યાનાને લગભગ અઠવાડિયામાં એક વખત તો પાઠશાળા જતાં જોવું છું.  અને નાનકડી ધ્યાનાએ તો હમણાં ​ 99 દિવસના ઉપવાસ પણ કર્યા હતાં.  જ્યારે  બાળકો પાઠશાળાએ જતા હશે તો એમને બધી ધર્મની વાતો ગુજરાતીમાં જે કહેવામાં આવતી હશે પણ જો  બાળકો પ્રમાણિકતા જેવા સરળ શબ્દો પણ સમજી  ના શકાતાં હોય  તો એમને ખરેખર પાઠશાળામાં શીખવવામાં આવતા જીવનનાં મૂલ્યોને સમજયા ​ નહી હોય.  

       દરેક ધર્મ, સત્ય​, અહિંસા અને પ્રામાણિકતા જેવા જ જીવનના મુલ્યો સમજાવે છે.  પણ જો બાળક એ શબ્દોનો જ અર્થ ના સમજી શકે તો  કોઇ મહત્વ​ નથી રહેતું એનુ.બાળક અંગ્રેજી માધ્યમમાં ભણાવ​વાથી હોશીયાર થઇ જશે એમ  લાગતું હોય તો જીવનના આ અતિ મહત્વના મૂલ્યોનું શું?  ફેશન કે દેખાદેખીમાં એ ન ભૂલો કે માણસ અંતે સપના તો પોતાની માતૃભાષામાં જ જોવે છે અને જ્યારે પીડામાં પણ શબ્દો તો માતૃભાષામાં જ બોલે છે. 

Oh yes, I have a choice!!

The day started already?? yes, my dear - your beloved kitchen!!  Let me complete my exercise!! yes, my dear - your breakfast serving time!! ...